Kamtsjatka: de vergeten kust van Rusland 2019

Om 14u30 stipt werden we door Heritage opgepikt voor de echte start van de expeditie. De volgende twee weken zouden we op een zelden bezocht deel van de wereld rondvaren op de stille oceaan. Na een uitgebreide uitleg over de veiligheidsprocedures aan boord namen we plaats op het dek. De baai van Petropavlovsk was de enige plek om enkele zeldzame alkachtigen te zien op onze reisroute. Dat lukte aardig met naast waarnemingen van een twintigtal zilveralken ook verschillende brilzeekoeten en de (onder-) soort snowi van duifzeekoet. Ook wel kurril zeekoet genoemd. Het hoogtepunt van de dag kwam echter later op de middag. Enkel onze groep stond nog op het dek toen Carlos in de verte een lange rugvin recht op ons schip zag afkomen. We lieten het afroepen vanop de brug en even later konden alle medereizigers met ons meegenieten van een grote groep orka’s. De kapitein besloot om grote ronden te beginnen varen en de nieuwsgierige orka’s bleven minstens een half uur rond ons schip zwemmen.

26 juni

Bij het eerste licht om vier uur ’s morgens stonden we als enige op het dek. We waren goed gebriefd door Billy en wisten dat dit onze enige kans was op de uiterst zeldzame long-billed murrelet. Een alkachtige waarvan de broedgebieden niet gekend zijn. Men vermoed dat ze ver in het binnenland in taigabossen tot broeden komen. We hadden meeval! Na een prachtige zonsopgang kwam een paartje net voor de boeg doorgevlogen! Na het ontbijt gingen we voor het eerst op expeditie met de zodiacs op de Zhupanava rivier.

Iedereen keek uit naar de ontmoeting met de imposante stellers zeearend. Daarnaast zagen we een grote groep largha seals in de monding, een zeeotter en de eerste bruine beren. Van vogels was het uitkijken naar Aleoeten stern maar ook het aantal oostelijke visdieven was lager dan verwacht en we slaagden er niet in om de soort te zien. Wel zagen we verschillende Siberische wulpen, Amerikaanse zwarte zee-eenden, roodkeelduikers, Kamtsjatka meeuwen en opnieuw mooie wilgen- en bosgorzen.

Van hieruit zetten we koers naar de Commander eilanden. Eens we op de overgang met de diepe zee kwamen nam ook het aantal zeevogels en zeezoogdieren toe met veel laysan albatrossen, grote groepen fork-tailed storm-petrel, twee groepen bultruggen en een mooie dichte potvis.

27 juni

We stonden opnieuw als enige op dek bij zonsopgang. Het werd een traditie die ons geen windeieren zou leggen en de overige medereizigers (en gidsen) regelmatig deed knarsetanden. Onze inspanning werd deze ochtend beloond met alledrie de soorten albatros die mogelijk zijn in dit deel van de stille oceaan. Een volwassen black-footed albatros, veel laysan albatrossen en ook een juveniele short-tailed albatros! Ook zagen we verschillende grote groepen van het snelste zeezoogdier ter wereld: Dall’s porpoise en een mooie dichte dwergvinvis. Andere nieuwkomers waren roodpootdrieteenmeeuwen en whiskered auklets.

Na het ontbijt konden we ons nog vergapen op een oceaan vol met alkachtigen en vele duizende donkere noordse stormvogels tot in de ruige rotskusten van Medney island opdook. Bij aankomst zagen we enkele mooie roodpootdrieteenmeeuwen die tussen de andere meeuwen aan het uitrusten waren op enkele rotsen en onze eerste groepen harlekijneenden. Het zou de algemeenste eend van de reis worden… De ruwe rotskusten zaten vol met duizenden broedende Arctic en horned puffins, kortbek- en gewone zeekoeten, red-faced en Pacific cormorants.

We hielden ons niet op met de grote groep medereizigers en gingen met onze STARLING-groep op zoek naar de specialiteiten van het eiland. IJsgorzen (ondersoort coloratus) en sneeuwgorzen (ondersoort townsendi) waren algemeen net als Pechora piepers (ondersoort menzbieri).

Een mooie slechtvalk met fel oranje onderdelen (ondersoort pealai) joeg op de vele zeevogels. De Pacific wrens vinden was gemakkelijk maar het was pas op de valreep dat we twee paartjes grey-crowned rosy-finch in de kijker kregen. Carlos zag een mooie blue fox tijdens zijn wandeling. Het meest indrukwekkend waren waarschijnlijk de vele duizenden donkere noordse stormvogels die hoog boven de rotswanden cirkelden. Op zee zagen we nog drie dichte potvissen.

28 juni

Die nacht was het voor het eerst ruw op zee. Voor het ontbijt gingen we met de zodiacs op zoek naar broedende zeevogels. Iedereen werd goed nat door de ruwe zee maar de roodpootdrieteenmeeuwen en vooral een nieuwsgierige groep stellers zeeleeuwen werd erg gesmaakt. Nadien gingen we met kleren en verrekijker in de douche om het zeewater af te spoelen (en op te warmen!).

Na het ontbijt bezochten we  de stad Nikols Kye. Ongelooflijk dat op dergelijke desolate plek mensen permanent wonen. De kustlijn zat vol met vogels. Grote aantallen Beringmeeuwen, verschillende Mongoolse plevieren (ondersoort stegmanni) en na lang zoeken vonden we een mooie groep Beringstrandlopers.

Het namiddagprogramma was moeilijk kiezen tussen interessante lezingen over de lepelbekstrandloper en speuren over de oceaan. Het was onze laatste dag ver op zee en we kozen ervoor om op dek te blijven. Naast verschillende groepen orka’s en enkele zeeotters ver op zee zagen we onze eerste least auklets en parakeet auklets. Hoogtepunt was echter de enige waarneming van een mottled petrel tijdens deze expeditie. Door de kalme zee de voorbije dagen hadden we nu waarschijnlijk onze laatste kans gegrepen om deze prachtige petrel te zien keilen doorheen de hoge golven.

29 juni

De expeditieleiders kozen om een route te volgen langsheen de shelf-edge, de plek waar de ene tektonische plaat onder de andere duikt. In deze zones is er opwelling van plankton wat deze zones zeer geliefd maakt bij zeezoogdieren. Het bleek een goede keuze. We zagen verschillende bultruggen en orka’s. Het hoogtepunt was echter een leucistische potvis met tal van littekens. Was dit de beroemde Moby Dick? Het zou zomaar kunnen… Verder was iedereen opgelucht toen er onverwacht een short-tailed albatros opdook, en nog één, en nog één. Een ochtend om nooit te vergeten!

De avond spendeerden we met een indrukwekkende excursie met de zodiac langs Verkhoturova. Naast de ‘klassieke’ zeevogels die hier in grote aantallen broeden, zaten en vlogen op zee grote ‘rafts’ van crested auklets en tevens enkele parakeet auklets. In de nacht zette het schip koers naar de eerste locatie waar we aan het vasteland zouden gaan.

30 juni

Deze ochtend was de eerste zoektocht naar nieuwe broedgebieden van de lepelbekstrandloper gepland. Drie teams hadden zich hiervoor ingeschreven. De rest ging met de zodiacs op expeditie aan de monding van de Geka-rivier. Het was een prachtige toendra die nog nooit eerder door onderzoekers was bezocht.

Helaas konden we geen nieuwe lepelbekstrandlopers vinden maar het bleek een enorm vogelrijke toendra. We troffen veel vogels aan met veel haakbekken, pallas rietgors (ondersoort polaris), grauwe franjepoten, Siberische wulp, bruine boszangers, bruine lijsters, ijseenden en groepen kleinste en kleine jagers die boven de toendra jaagden. De baai waar we met de zodiac aanmeerden vloog vol met oostelijke visdieven. We bleven als enige speuren tot er opeens een Aleoetenstern recht op ons afkwam en mooi dicht alle kenmerken liet zien, wauw! Carlos en Christine deden de excursie met de zodiac en fotografeerden een adulte zwarte rotgans en een mooie groep grote kanoetstrandlopers. De enige van de reis!

In de namiddag vaarden we naar een plek die de expeditieleiders bear gully noemden. Vanop de zodiacs konden we lange tijd genieten van drie bruine beren die in de monding aan het grazen waren. Wachtend tot de zalmentrek zou starten…

1 juli

De volgende ochtend bereikten we de fjordenrijke Koryak kust waar we een Russisch natuurreservaat bezochten en de Tiritikun lagune.  Meteen bij aankomst hadden we onze eerste zeer goede waarnemingen van stejnegers grote zee-eend, bruine lijsters en boszangers, noordse boszangers, dwerggorzen, zeearend en notenkrakers.

In de baai hadden we Pacific loons en een mooie kuifduiker in zomerkleed. Op de oevers zagen we in totaal elf bruine beren, een mannetje Asian rosy-finch. Eén van de waarnemingen van de reis was echter een prachtige witte giervalk!

Al varend voor de kust zochten we naar de laatste nieuwe alkensoort die we deze reis konden zien: kittlitz’s murrelet. Deze soort broedt tientallen kilometers landinwaarts en komt foerageren op plekken waar smeltijs van gletsjers zich met zeewater mengt.

2 juli

In de ochtend stond de tweede zoektocht naar lepelbekstrandloper op het programma. Het was een machtige, uitgestrekte toendra waarop enkele sandhill’s cranes rondliepen.  We zagen ook een northern pika, een slechtvalk van de ondersoort palidus, een koppeltje Asian rosy-finch en vele roodkeelpiepers.

Op zee zaten nog steeds verschillende kittlitz’s murrelets maar ook ancient murrelets en least auklets. In de namiddag deden we een nooit eerder bezochte plek aan. De baai en achterliggende toendra was ongelooflijk mooi. We beklommen een heuvel weg van de grote groep en werden naast het fenomenale uitzicht beloond met een koppeltje bergheggemus. De enige van de reis! De muggen namen we er graag bij…

3 juli

Vandaag stond eerst een excursie met de zodiac op het programma naar een grote zeevogelkolonie waar we tevens kans maakten op walrussen. Van de walrussen was geen spoor te bekennen maar het hoogtepunt waren vele parakeet auklets waaronder verschillende baltsende exemplaren. Nadien deden we een landing in een prachtige fjord. Onderweg vond Jörg twee snow sheep.

4 juli

Vandaag ging letterlijk en figuurlijk in de mist. Vanwege een gevaarlijke swell die inbeukte op de kustlijn konden de zodiacs niet aan land gaan. De dag werd gevuld met interessante lezingen en de overige tijd brachten we door op het dek. We zagen ongeveer duizend grauwe en meer dan honderd vrouwtjes rosse franjepoten. Deze vogels hadden hun ei letterlijk gelegd en laten hun mannetjes achter in de toendra om de broedsels te vervolledigen. Daarnaast zagen we crested, least, parakeet auklet, en ancient en kittlitz’s murrelet.

5 juli

Vandaag lagen we aangemeerd voor de hoofdstad van de lepelbekstrandloper “meinypill’ yno”. Voor het ontbijt stonden we op het dek te genieten van verschillende roodhalsfuten toen opeens een vreemde roep weerklonk. Ik zocht naar een zangvogel die zich ergens op het dek zou verschuilen maar zag opeens enkele sternen langs het schip foerageren: Aleoetensterns! De vogels lieten zich geweldig horen en zien en werden vervoegd door oostelijke visdiefjes en noordse sterns. We zagen ook onze eerste walrussen. Er stond nog steeds een gevaarlijke swell maar met veel kunde werden we de riviermonding in geloodst. We surften over de golven letterlijk tussen de grijze walvissen en beluga’s die hier aan het foerageren waren.

Overal vlogen en zaten bovendien grote burgemeesters. We werden opgedeeld in twee groepen en kregen het privilege om een nest van de lepelbekstrandloper te bezoeken. Het was een uur stroomopwaarts varen met de zodiac om in een uitgestrekte toendra te belanden. Onderweg zagen we drie emperor goose, verschillende zeearenden, Aziatische goudplevieren en kanoetstrandlopers. De lepelbekstrandloper werkte niet goed mee. Tweemaal zagen we de vogel naar zijn nest lopen maar eens op het nest was hij fantastisch gecamoufleerd.

6 juli

We bezochten Cape Navarin wat een hoogtepunt zou worden maar de swell bleef aanwezig en belette ook hier een landing in een steltloperrijke baai. Van op de boot hadden we wel een mooie waarneming van een adulte geelsnavelduiker en een mannetje koningseider.

De zee bezorgde het team grijze haren en expeditieleider Aaron Ross besloot om koers te zetten naar Presbrazhenya. Een plek die normaal niet wordt aangedaan op deze reis en die tweehonderd kilometer ten noorden van onze eindbestemming Anadyr is gelegen. Het werd een lange dag op zee maar we genoten van meer dan vijfhonderd rosse franjepoten, een zeer noordelijke Laysan albatros en verschillende fork-tailed storm-petrel naast een mooi gamma aan auklets.

7 juli

’s Morgens lagen we voor anker aan Presbrazherya. De mist trok op en het werd een ongelooflijke ochtend. We voeren tussen honderden crested en parakeet auklets, zagen verschillende groepen walrussen en opnieuw een geelsnavelduiker en een koningseider. De laatste avond was het feest op de boot en naast een vijfgangenmenu zongen deelnemers van alle verschillende nationaliteiten een lied.

8 juli

Na een vroeg ontbijt verlieten we de crew en het schip en namen we de ferry naar Anadyr. Een dichte waarneming van vissende beluga’s was een mooie afsluiter.

Eens aangekomen in de luchthaven benutten we onze laatste uren in deze prachtige uithoek van de wereld en gingen we te voet op pad. De omgeving van de luchthaven is een toendra vol vogels. We vonden twee baltsende taigastrandlopers, kemphaan, overal zwommen grauwe franjepoten, bosruiters, honderden oostelijke gele kwikstaarten, bontbekplevieren en Aziatische goudplevieren. Tussen de vele dwerggorzen en roodkeelpiepers vonden we twee zangposten Petchora piepers (ondersoort gustavi). We zagen tal van kleinste en kleine jagers en genoten ten slotte van mooie aantallen witstuitbarmsijsen in alle mogelijke kleden die zich uitvoerig lieten bestuderen.

Rusland heeft absoluut niet ontgoocheld tijdens deze reis. Deze uithoek van de wereld heeft iets magisch. De ruige en steeds veranderende ongerepte landschappen, de totale afwezigheid van enige menselijke invloed, drie weken lang geen andere schepen zien langs varen en het ontbreken van vliegtuigen in de lucht, geen gsm-signaal,… zijn enkele van de indrukken die moeilijk te omschrijven zijn. Verder werden ook vrijwel alle specialiteiten mooi gezien, zagen we een aantal onverwachte zeldzaamheden zoals giervalk en tot slot was er een fijne sfeer in de groep en met de andere medereizigers die de reis compleet maakten. Een trip om nooit te vergeten!