Rondreis op maat naar Suriname 2017: kleurrijke vogels in een vertrouwde setting!

In februari 2017 reisden vier STARLING-fans rond in Suriname. Zes jaar eerder waren ze er ook al eens geweest tijdens een vogelreis in groepsverband. Ze waren echter nog niet helemaal voldaan en contacteerden daarom STARLING om een nieuwe reis op maat te organiseren. In nauw overleg werd een reisschema geconstrueerd waarbij rekening werd gehouden met de individuele wensen van ieder van hen. Typisch STARLING dus. Het onderstaande reisverslag werd geschreven door Harm-Jan Kwikkel!

Aankomst in Paramaribo

Op 20 februari vertrokken we met KLM vanop Schiphol. Het aanvragen van het visum voor Suriname en de reis zelf, verliepen allemaal zonder problemen. Fred Pansa stond ons al op te wachten bij aankomst en zou voor het grootste deel van de reis onze gids zijn.  Het was ongeveer een uur rijden naar het hotel, Eco Inn Resort. Uiteindelijk zijn we om ongeveer één uur  ’s nachts Nederlandse tijd naar bed gegaan.

De volgende dag volgde eerst een prima ontbijtbuffet. We aten naast een drinkplaats en zagen de eerste dag al de algemene tanagers: blue-and gray, silver-beaked, en palm tanager.  Ook de common tody-flycatcher en blue-tailed emerald lieten zich zien.  Verder zagen we glimpen van pale-breasted thrush, tropical mockingbird en natuurlijk great kisdadee.

Daarna volgde een stadsrondleiding met lokale gids Lionel, een stagiaire en ook Fred in Paramaribo. We zagen de belangrijkste bezienswaardigheden en wandelden over de grote, centrale markt. De sfeer was heel gemoedelijk en met toestemming van betrokkenen maakten we mooie foto’s. Ook hoorden we de hoofdlijnen van de geschiedenis van het land. Na de lunch in Zus en Zo bij de palmentuin zagen we een straight-billed woodcreeper. We leerden er ook het onderscheid tussen greater kiskadee en rusty-margined flycatcher, twee erg gelijkende soorten.  De lesser kiskadee en boat-billed flycatcher lijken ook erg op elkaar, maar zijn een stuk zeldzamer. Ook huismussen, ruddy ground dove en gray-breasted martins zagen we regelmatig.

Na thuiskomst van de wandeling was het goed toeven op het terras van het zwembad met uitzicht op de monding van de Suriname. Daar vlogen grote aantallen snowy egrets langs, yellow-crowned night-herons, black-crowned night-herons, little blue en tricoloured herons. Andere soorten die onze dag kleurden waren schaarbekken, Amerikaanse oeverlopers en Amerikaanse bontbekplevieren. Spectaculair was de gestage stroom lachmeeuwen die iedere avond naar hun slaapplek terugkeerden. Een enkele keer zaten er juveniele kleine mantelmeeuwen tussen. In het riet hoorden we de pied water tyrant en yellow-chinned spinetail. Kortom, een heerlijke plek om de dag te beginnen en met een biertje aan het eind van de middag te beëindigen. Het hotel was overigens ook prima, met prettige kamers die heel goed schoon werden gehouden, gescreende ramen en airco.

De volgende dag vertrokken we met Fred en lokale gids Yves naar de steiger van Leonsberg. Vandaar gingen we met privéboot over de Suriname, langsheen fort Amsterdam naar Bakkie aan de Warappakreek. Onderweg zagen we plots een groep Guyana dolfijnen. Ze sprongen niet helemaal op maar lieten zich verder mooi fotograferen vlakbij de boot. Naast visarend, yellow-headed caracara, magnificent frigatebird, blue-and-white swallows en een enkele lachmeeuw was het vrij rustig wat vogels betreft. Verder was het een mooie tocht die ons onder meer langs de plantages Marienburg, Johan en Margaretha en Frederiksdorp voerde.

Na een heerlijke lunch voeren we door de Warappakreek, waar we langs de restanten van oude plantages kwamen en ook nog stukken van oude machines zagen. We zagen capucijnapen, brulapen en een hele resem vogels natuurlijk. Bijzonder vonden we ondermeer crimson-hooded manakin, laughing falcon, cinereous becard, green-and-rufous kingfisher en de meer algemene American pygmy kingfisher. We hadden een beetje haast om met het tij de ondiepe kreek door te komen. Aan de Atlantische oceaan waren slikkerige zandstranden waar we veel semipalmated sandpipers, een enkele zilverplevier en kanoet zagen. Op het slik  kleurde het prachtig rood, wit en blauw van de red ibises, snowy egrets en little blue & tricoloured herons. Daarnaast zweefden er een hele resem  yellow-headed vultures, great black-hawks en rufous crab-hawks rond. Het tochtje over de oceaan was tamelijk pittig en was voor sommigen even op de tanden bijten. We keerden vervolgens terug door de Matapicakreek. ’s Avonds hadden we weer een heerlijk avondmaal met de wilde geluiden van het oerwoud op de achtergrond. We sliepen goed en werden fit wakker.

De volgende ochtend vogelden we samen met Fred in de tuin van het verblijf. We zagen verschillende papegaaiachtigen, little cuckoo, rufous-breasted hermit, cinnamon attila, piratic flycatcher,  black-capped donacobius, wing-barred seedeater, verschillende wrens en barred antshrike. Tijdens een wandeling door de kostgrondjes van Bakkie, kregen we nog te maken met zowel green-throated als black-throated mango, gray kingbird en vlak voor vertrek black-necked aracari. Al met al een heel aangenaam verblijf, waar je gemakkelijk nog één of twee dagen meer zou kunnen doorbrengen, zeker als je ook Frederiksoord zou willen bekijken. Op de terugweg zagen we weer dezelfde dolfijnen en de fregatvogel. Een grote groep lachmeeuwen scheerde langs. Moe en een beetje verbrand kwamen we weer aan in Eco Resort Inn.

Nickerie en Bigi Pan

Daags nadien vertrokken we met Ralph als chauffeur en Fred als gids richting Nickerie. Eerst natuurlijk een stuk door de stad, dan doorheen weilanden en langs vee. We passeerden Calcutta en staken bij Boskamp de Coppename rivier over. We lunchten bij een warung (Javaanse eettent) in Totness, een gebied met eerder kokospalmen.  In de buurt van Wageningen begonnen de rijstvelden, waar we long-winged harrier zagen.  Later zagen we in de omringende weilanden ook de red-breasted meadow-lark, yellow oriole en een limpkin. Al met al een tocht met afwisselende landschappen (wel allemaal vlak natuurlijk). Tijdens de tocht stopten we een paar keer op wat vogelrijkere stukken. De scherpe ogen en oren van Fred verbaasden ons keer op keer. We zagen onderweg snail kite, slender-billed kite, black-collared hawk en rufous crab-hawk. Maar ook pied puffbird, green-tailed jacamar, green-backed trogon, blood-collared woodpecker en weer de nodige papegaaiachtigen.

In Nickerie trokken we in in ons eenvoudig maar  goed hotel. Het lag centraal en het ontbijt was goed. We gingen ’s avonds nog naar de zeedijk, waar het helaas hoogwater was. We zagen nog wel een wilson’s plover, brown pelican en neotropic cormorants. Verder landinwaarts zagen we een striped cuckoo, blue-black grassquit en plain-crested elaenia.  We aten lekker in een restaurant in de stad.

Bigi Pan stond op het programma voor de volgende dag. We zagen al snel een mangrove cuckoo voordat we van de Nickerie rivier over de dijk naar het reservaat werden gesleept. Langs dat kanaal zagen we de verschillende bekende reigers, ijsvogels, visarenden en een black-crested antshrike. Bij het begin van de lagune vloog een groep Carib crackles en een groep woodstorks over. Geelpootruiters, rode ibissen en American flamingo’s waren algemeen. Landschappelijk  was dit gebied intrigerend, met veel dode bomen, water en mooie luchten. We lunchten in een hut op palen, waar je ook kunt overnachten. Hoewel we nog een aantal dingen misten, was dit een heel aardige vogellijst.

Aan het eind van de middag gingen we richting de Corantijnrivier aan de grensovergang met Brits Guyana. Langs het Corantijnkanaal zagen we een aantal interessante vogels. Meestal werden ze lang voordat wij ze waarnamen gehoord of gezien door Fred. Een greep uit het aanbod: crested caracara, channel-billed toucan, green aracari, giant cowbird, pied puffbird, bare-necked fruitcrow, arrowhead piculet, spotbreasted woodpecker, turquoise tanager, variable chachalaca. In het donker keerden we terug naar Nickerie en aten we lekker in een restaurant.

Naar Fred’s roots

Geleidelijk aan keerden we terug naar Paramaribo. Daar liepen we naar de nieuwe zeedijk, die nog niet helemaal klaar was. Tussen de mangrove struiken door kon je net een stuk slikstrand zien met heel veel vogels. De afstand was groot maar desondanks herkenden we de red ibises, verschillend reigerachtigen, maar ook royal tern, willet, schaarbekken, semipalmated plovers en wattled jacana’s. Ook vloog er een roadside hawk over. We lunchten aan de kant van de weg, waar we een grote hagedis zagen. We hebben op verzoek een omweg gemaakt over Groningen met in het centrum een oud gebouw en veel standbeelden, onder meer ter ere van de boeroes, een groep Groningse boeren. Aan de oever van de Saramacca rivier zagen we heel mooi een turquoise tanager. Verder was er een informatiebord over zeekoeien, maar die worden kennelijk slechts zelden gezien. Wel ontdekte Fred uit de rijdende auto een drieteenluiaard in een boom, die zich mooi liet fotograferen. Nog vol van alle indrukken sliepen we wat onrustig in het ons bekende Eco Resort Inn.

De volgende ochtend had weer leuke dingen in de aanbieding zoals twee gray-necked wood-rails en een spectacled thrush. Na het bekende ontbijt vertrokken we richting Fredberg met als eerste doel de Guianan cocks-of-the-rock zien. In het dorp zagen we verder het oude witte kerkje, en we deden inkopen bij de supermarkt. Verder onderweg zagen we nog gray-lined hawk, pearl kite, short-tailed hawk, swallow-winged puffbird en swallow-tailed kite.

Fred is afkomstig uit het dorp Bende Konde. Ooit was hij op weg en zag vanuit het vliegtuig een heuvel liggen. Met een vriend maakte hij een ontdekkingstocht die uren duurde, waarna hij plots een grote lek van de Guianan cocks-of-the-rock aantrof. Het gebied bleek nog vrij, waarna hij het in erfpacht kon krijgen. Inmiddels heeft hij midden in het oerwoud een basiskamp gebouwd met 2 tweepersoonshutten op palen, een gemeenschapsruimte met keuken en een toiletgebouw.  Boven de keuken bevindt zich een open zolder als groepsaccommodatie. Het geheel was nog in aanbouw, één hut had nog geen deur en het was nog wat rommelig. Maar het kamp ligt er prachtig bij. In het bos was het niet heel erg warm, airco was niet nodig, en de klamboe voldeed goed. Overigens hadden we relatief weinig last van muskieten. Later in het seizoen schijnt dat te veranderen.

Onderweg zagen we een agoeti, een algemeen knaagdier in Latijns-Amerika. Verder troffen we plumbeous kite, white hawk, king’s vulture, red-legged honeycreeper, pompadour cotinga en band-rumped swift aan. Na het opfrissen en uitladen gingen we snel door naar de lek. Na een korte rit kwamen we aan bij een rots waar inderdaad een drietal hanen aan het baltsen waren. Ondanks de vele takken waren ze goed te zien en te horen. Moeilijker was het om ze goed op de foto te krijgen. Zeer voldaan gingen we naar het kamp terug. Deze soort was voor mij de belangrijkste doelsoort omdat ik zes jaar geleden ziek was en daardoor niet meekon naar de Voltzberg waar Arend en Geke ze al wel gezien hadden. In het kamp ontmoetten we een ander groepje toeristen die de volgende dag een wandeling naar de eigenlijke Fredberg gingen maken, en daar gingen overnachten in een hangmat. Ook daar is een lek van de soort. We aten heerlijk, en gingen vroeg naar bed. ’s Nachts was het een aardige wandeling in het donker naar het toilet. Inmiddels is er ook een toilet in de hutten.

We werden weer fit wakker en genoten van een lekker ontbijt. We zagen al snel een cocoa thrush en een white-necked jacobin. Daarna gingen we vrij vroeg op pad om te voet te vogelen in de buurt van het kamp. Tijdens de ochtendwandeling zagen we o.m. golden winged parakeet, white-banded swallow, lilac-tailed parrolet, paradise jacamar, tropical gnatcatcher, plumbeous pigeon, blue-headed parrot, red-necked woodpecker, capuchinbird, scaled pigeon, lineated woodpecker, blue dacnis, golden-sided euphonia, rufous-browed peppershrike, yellow-green grosbeak, lineated woodcreeper, Guiana tyrannulet, violaceous euphonia, lesser kiskadee, common grounddove, long-tailed tyrant, guianan toucanet, yellow-tufted woodpecker, bananaquit, brown jacamar, opal-rumped tanager, purple honeycreeper, black barbet, golden-collared woodpecker, painted tody-flycatcher, black-tailed trogon en collared trogon mooi op de foto.

Na een snelle lunch met o.m. pompom soep gingen we weer op pad. De lijst werd steeds langer. In het begin duizelde het ons van de namen en de beelden. Ik noem uit mijn aantekeningen: spot-tailed antwren, buff-throated saltator, dusky-chested flycatcher, ruddy-tailed flycatcher, chestnut woodpecker, dusky-throated antshrike, yellow-billed jacamar, cinnamon antshrike, pectoral sparrow, ferruginous-backed antbird, black nunbird, yellow-throated woodpecker, pink-throated becard, mouse-coloured antshrike, variegated tinamou, wedge-billed woodcreeper, screaming piha, ringed woodpecker,  Guianan trogon, black-tailed  tityra, grayish mourner, buff-throated woodcreeper, blackish antwren, straight-billed hermit, slate-collared grosbeak, chestnut-rumped woodcreeper, fasciated antshrike, cinnamon-throated woodcreeper, green kingfisher en great jacamar.

Moe en stijf van staan en turen kwamen we weer thuis. Weer een heerlijk diner bereid door de mannen. Daarna hadden alleen Arend en ik nog de energie om naar uilen en nachtzwaluwen te gaan zoeken. Dat lukte wonderwel met een crested owl die zich mooi liet zien in schijnwerper en een tawny screech-owl die zich alleen liet horen. Op de weg hadden we al een common pauraque en een blackish nightjar op de grond, die verrast werd in de schijnwerper. Op de terugweg werden we toch nog overvallen door een tropische regenbui, dus nat naar ons slaapverblijf. We sliepen goed en werden op woensdag 1 maart ook weer fit wakker. Weer een lekker ontbijt, met zoals overal Nederlandse accenten als pindakaas en chocoladehagelslag.

Vóór vertrek liepen we nog een rondje. We zagen nog black-headed antbird, ruddy spinetail en een painted parakeet. Daarnaast hoorden we nog een aantal niet genoemde soorten.  Als nieuwe soorten noteerden we nog cinereous becard, helmeted pigmy-tyrant, Amazonia antshrike, Guianan warbling antbird, olive green tyrannulet, white-flanked antwren.

Zeeschildpadden van Stoelmanseiland

Na een vrij snelle tocht kwamen we weer aan in ons heerlijk koele en schone Eco Resort Inn. Enkele praktische probleempjes werden moeiteloos door Fred opgelost. ’s Avonds aten we voor het eerst in de stad en we leerden wat meer van het dagelijkse leven kennen.

De volgende dag passeerden we een laterietweg die door het bos helemaal naar Stoelmanseiland voert ten behoeve van de goudwinning. Daarna konden we inschepen in een vrij grote overdekte boot, waarin ook de vrouw van Jeffrey met baby meeging. Ook hier werden we verrast door een regenbui. We zagen een stern met gele snavel, waarschijnlijk de large-billed tern.

We maakten een wandeling door het dorp en zagen maar een paar vogels: zwarte gieren, crested oropendola, fork-tailed palmswift, short-tailed swift. Het begon steeds meer te stormen. Zelfs aan tafel onder het afdak hielden we het tijdens het buffet niet helemaal droog. Het werd zelfs onzeker of we effectief naar de zeeschildpadden konden gaan kijken. Om een uur of negen kwamen de bootsmannen dan toch aan.  Zij wilden wel, en uiteindelijk gingen we zonder Gelske op pad. Het strand bleek erg beschut te liggen. Er waren verschillende groene zeeschildpadden aanwezig. Druk waren ze bezig met het proces van graven, eieren leggen en toedekken. Gelske en ik hadden het zes jaar geleden ook al meegemaakt, maar toch vond ik het weer een indrukwekkend gezicht en zeer zeker de moeite waard.

Ondanks de regen sliepen we  goed. Tijdens het vertrek zagen we nog een paar yellow-rumped cachiques en een boat-billed kiskadee, maar heel vogelrijk was het niet. Uiteindelijk staken we toch de Marowijne rivier over naar St. Laurent de Moroni in Frans Guayana, een departement outre mer van Frankrijk, net op tijd voor de rondleiding. We bezochten het beruchte Camp de Transition, de strafgevangenis waar ook Papillon heeft gezeten, en vanwaar sommige gevangenen naar Duivelseiland bij Kourou gingen. We hadden een bijzonder geestige gids, die Nederlands en Frans sprak.  Het was een wrede tijd. Na de rondleiding slenterden we wat door het stadje, aten we croissants en quiche en keken we rond op de markt. Al met al een erg boeiende excursie. Zeker aan te raden.

Daags nadien stonden we vroeg op en werden we opgehaald voor een excursie met Ralph, naar de oude plantage Peperpot. De plantage wordt beheerd als natuurreservaat. Het was mooi weer, en we wandelden heel ontspannen over de paden.  We ontmoetten een enkele jogger, en een groepje met een natuurgids, maar in het algemeen was het toch erg rustig. De entree betaalden we pas na afloop in het museumpje. Het was er erg vogelrijk maar we zagen ook zijdeaapjes, capucijnapen en een luiaard. Al met al rond de 45 vogelsoorten.  Nieuw waren o.a.  plain-crowned spinetail, blackish antbird, great antshrike, yellow warbler, lesser elaenia, silvered antbird, en yellow-crowned tyrannulet.

Palumeu stond vervolgens op het programma, waar we een vijftal nachten zouden verblijven. De vlucht in twee  Caravan vliegtuigjes verliep voorspoedig. Na ongeveer een uur vliegen kwamen we aan. In de palmen voor ons verblijf zaten de bekende tanagers, green-tailed jacamar en een groepje black caracara’s. Er vlogen white-winged swallows en Amerikaanse oeverlopers over de rivier.  En we zagen een white-throated kingbird.

Palumeu en Colakreek

We maakten een vaartochtje over de rivier waarna we een wandeling door het dorp Palumeu deden, waar twee stammen inheemsen zich hebben gevestigd, de Trio’s en de Wayana’s. Hier kregen we uitleg over de verschillen tussen de stammen, hun gebruiken. Een vrouw spon draad van katoen, een andere maakte sieraden van vruchtenpitten. De sfeer was heel gemoedelijk. De mensen zijn gewend aan toeristen, leven ervan, en dat was duidelijk te merken. We aten gemeenschappelijk van een eenvoudig, maar smakelijk buffet. 

Onderweg naar de Potohill zagen we daags nadien de Amazon kingfisher, green ibis, gray-lined hawk, great black hawk, white throated toucan en een visarend. Ons groepje liep achteraan met twee inheemse bootsmannen, die hun best deden ons extra vogels aan te wijzen. We stapten zonder het te zien over een groefkopslang (Bothros atrox)! Met moeite ontdekten we nog een spot-winged antshrike en mogelijk een collared gnatwren. In de namiddag oefenden we het boogschieten. We aten weer gemeenschappelijk en kregen geleidelijk aan ook wat meer contact met de anderen. Met enkele mensen bleken we zelfs gemeenschappelijke vrienden te hebben!

De volgende dagen spendeerden we door vooral te wandelen in het bos waarbij we niet alleen naar vogels keken maar ook uitleg kregen over geneeskrachtige planten, bomen en gebruiken. We probeerden zelfs te vissen! Uiteindelijk zagen we Fred weer terug op de laatste dag, en vertrokken we samen richting Colakreek. Daar meteen weer begonnen met serieus vogelen. We zagen eastern meadowlark, white-headed marsh-tyrant, burrowing owl, red-shouldered tanager, plain-crested elaenia, saffron-crested tyrant-manakin, helmeted pigmy-tyrant, red-legged honeycreeper, grayish mourner, white-tailed hawk, black manakin, black-faced tanager, lesser nighthawk, white-fringed antwren, piratic flycatcher, southern rough-winged swallow en solitary sandpiper.

Zondag was onze laatste volle dag. We keken naar vogels in de buurt van het huisje en zagen soorten als cayenne jay, red-shouldered macaw, green-rumped parrotlet, golden-winged parakeet, swallow-winged kite, turquoise tanager, blue dacnis, crested oropendola, yellow-crowned tyrannulet, smoky-fronted tody-flycatcher, gray-headed kite, golden-sided euphonia, flame-crested tanager, spot-winged antshrike, fork-tailed woodnymph, glittering-throated emerald, king vulture, brown-throated parakeet.

We zagen verder Guianan trogon, reddish hermit, russet-crowned crake, golden-spangled piculet. Anouk was inmiddels vertrokken maar Fred toverde een heerlijke maaltijd van gebakken aardappels met saté en sla tevoorschijn.

Onze laatste dag in Suriname brak vervolgens aan. Na het gebruikelijke prima ontbijt zagen we vlakbij het huisje een paartje violaceous euphonia bij een nest. Verder lilac-tailed parrotlet, southern beardless tyrannulet, variable chachalaca, white bearded manakin, rufous-throated saphire, en een overvliegende glossy-backed becard. Ook eindelijk nog een coraya wren en bij een soort vijver een fasciated tiger-heron en twee least grebes.

Conclusie:  De reis was prima georganiseerd door STARLING en uitgevoerd door Fred Ecotours, en deels METS. Dankzij Fred hebben we boven verwachting veel vogelsoorten waargenomen, ruim driehonderd! Het tijdschema was prima en bood voldoende momenten van rust. Het Eco Resort Inn hotel was prima, en een ideale uitvalsbasis voor de tochten langs de kust en naar het binnenland. Niemand van ons is ook maar een dag ziek geweest. De kwaliteit van Fred Pansa als vogelgids was ver boven de verwachting.  Dankzij zijn scherpe blik en oren, zijn laserpen en geluidsapparatuur hebben we veel meer vogels gezien dan we hadden durven hopen. Maar bovenal was het met elkaar en met onze begeleiders bijzonder gezellig. Kortom een aanrader!