Spectaculaire ontdekking in Rusland: een nieuwe populatie van de lepelbekstrandloper!

Winter versus zomer

Er zijn verschillende mogelijkheden om de lepelbekstrandloper te spotten. In de winter, en als de vogel op doortrek is, kan je nog een handvol exemplaren bewonderen langs de kusten van Zuidoost-Azië. Thailand en Myanmar zijn het meest gekend, maar het beestje werd ook al in Zuid-Korea, Maleisië, Vietnam, Japan en China geobserveerd. Mits de nodige voorbereiding kan je hem, getooid in sober winterkleed, bijna gegarandeerd vinden op vrij toegankelijke plaatsen.

In de zomer is een waarneming andere koek. Fel ros in z’n prachtig gekleurde zomerkleed foerageert de lepelbekstrandloper in de uitgestrekte en verlaten toendra. Bijna onmogelijk te bereiken, in het uiterste oosten van Rusland. Slechts een broedpopulatie en enkele los broedende koppels zijn er gekend. Tot STARLING er, samen met Birding Russia en Heritage Expeditions, op expeditie ging.

Mission: impossible

Eind juni – begin juli 2016 trokken we met STARLING naar Oost-Rusland om nieuwe broedplaatsen te zoeken van de lepelbekstrandloper. Een hachelijke onderneming met tal van hoogtepunten op natuurvlak die ons langs de kust en in het binnenland van Kamtsjatka en Chukotka bracht.

Tijdens de tocht deden we waarnemingen van onder andere een zingende wilgengors, tientallen bultruggen, de endemische ondersoort van de poolvos, de imposante stellers zeearend vlakbij, eindeloze bloemenvelden met als kers op de taart de spotted ladyslipper, zeeotters met jongen op de buik, oog in oog met bruine beren, honderden grommende walrussen, duizenden zeevogels in alle kleuren en vormen met maar liefst vijftien soorten alken, etc. Onze lijst is veel te lang om helemaal op te noemen.

Het landschap? Ontoegankelijke venen, rustgevende meren en fjorden, mistige heuvels, eindeloze moerassen, mysterieuze rotskusten en steppes waar geen enkel menselijk spoor te bespeuren valt. Een onvergetelijke expeditie door pure wildernis die ons elke dag versteld deed staan van verbazing en verwondering.

En de zoektocht ging verder

Op 2 juli lagen we voor anker langs de Koryak kust. Volledig onbekend terrein voor de leden van het expeditieteam. In de voormiddag zagen we tientallen grijze walvissen en beluga’s en deden we enkele prachtige waarnemingen van de kittlitz murrelet, de dalls bruinvis en harlekijneenden.

De expeditie had de voorbije dagen talrijke vergeefse pogingen ondernomen om een nieuwe broedplaats van lepelbekstrandlopers te vinden. We zochten in kwalitatieve toendravlaktes in de buurt van lagunes of grote meren. Een diverse structuur van droge toendra die doordrongen is door kleine beekjes en poeltjes met grassige oevers waar jongen van strandlopers perfect in zouden kunnen foerageren. We gaven nog niet op en zochten verder.

De heilige graal gevonden

In de namiddag verkenden we opnieuw onbekend terrein. De moraal was enorm hoog en iedereen geloofde er in. Dit moest het worden. In de juiste kledij, met het perfecte materiaal en zelfs met wat bijgeloof in het achterhoofd gingen we op zoek naar de ornithologische heilige graal. Met een zodiac voeren we door een fenomenaal gebied. Het zag er perfect en veelbelovend uit. Duizenden stellers eiders, honderden keizersganzen en verschillende koppels sandhill cranes vergezelden ons, en dat zijn maar enkele van de vele soorten die we er spotten.

Om onze kans op slagen te verhogen splitsten we ons op in drie groepjes. Het geschikte habitat leek eindeloos. We struinden door de vlakte van de toendra langs meertjes en valleitjes met wilgen. Broedende bonte strandlopers, kleine jagers en Aziatische goudplevieren kruisten ons pad. Plots veranderde de sfeer in ons groepje abrupt. Een van de Russische onderzoekers had kort op twee verschillende plaatsen lepelbekstrandlopers gezien. Hij was de vogels uit het oog verloren maar iedereen was euforisch en kreeg onmiddellijk warme rillingen. Bingo! De missie was nu al een onverhoopt succes en geslaagd. We zochten verwoed verder, nu we zo dicht bij onze doelsoort waren. En met succes.

Oog in oog

Enkele honderden meters verder kwam plots, uit het niks, een lepelbekstrandloper uit het gras het wad op getrippeld. Veel te dicht, slechts enkele meter bij ons vandaan, beeldvullend in de kijker. Door de verrassing verplaatste de vogel zich naar veiliger gebied. Een korte maar enorm intense en emotionele ontmoeting. De kick en adrenalineboost waren enorm. Kort daarna vonden we dezelfde vogel terug. En daar stonden we dan. Alleen op de wereld, oog in oog met deze zeldzame schoonheid waar we al zo lang van droomden. Een en al bewondering. Dit was puur genieten.

Accomplished: tweede belangrijkste broedpopulatie

In totaal werden die dag door de drie groepjes samen minstens acht lepelbekstrandlopers waargenomen. Met zekerheid werden twee actief broedende koppels genoteerd en vier aparte individuen. Voor de ornithologische wereld is dit veruit de meest indrukwekkende ontdekking over de lepelbekstrandloper in de afgelopen jaren. Het is meteen de tweede belangrijkste broedpopulatie die gekend is in de zomergebieden. STARLING is dan ook maar wat trots om samen met Birding Russia en Heritage Expeditions aan deze uitzonderlijke ontdekking te hebben bijgedragen.

Zin gekregen in zo’n unieke ervaring?

Starling Reizen is de enige reisorganisatie in Vlaanderen die de gespecialiseerde natuurcruises van Heritage Expeditions aanbiedt. Alle reizen van Heritage Expeditions kun je vanaf nu via ons individueel boeken aan de netto inkoopprijs (ook de reizen die niet op onze website staan). Bij deze reizen krijg je een gratis bijstandsverzekering of een persoonlijke korting en een opleiding voor de expeditie (een halve dag, met theorie en praktijk, waaronder een gratis boottocht). In de toekomst organiseert STARLING ook groepsreizen in samenwerking met Heritage Expeditions.

Heel graag nog een woord van dank aan al onze partners die deze expeditie mee mogelijk hebben gemaakt.  Nikon, Foto Coudenys, Benro, Natuurkijkers, Swarovski Optik, Mr. Jan Gear, Mammut en de Berghut.