Nieuwe gids in ons team: interview met Pieter van der Luit!

Na enkele jaren van rust besloot Pieter Van der Luit de draad terug op te pikken en zich te focussen op wat hij het liefste doet: gidsen! Eén van de meest ervaren reisbegeleiders van vogelreizen in Nederland gaat opnieuw reizen begeleiden. Wij hunkerden dan ook enorm om Pieter uitgebreid te interviewen!

1. Introductie en achtergrond

Pieter, je bent weer actief in de wereld van zeereizen, expeditiecruises en vogelreizen. Wat trok je oorspronkelijk naar deze bijzondere manier van reizen?

Ik ben nieuwsgierig van aard en heb altijd de drang gehad om nieuwe dingen te gaan zien en ontdekken. Hoewel ik ook kan genieten van een goed museum of een mooie stad, zijn het toch echt de natuur en desolate landschappen die mij vooral aantrekken. Toenik eenmaal in de gelegenheid was om te gaan reizen heb ik die kans dan ook metbeide handen gegrepen. Eerst heb ik veel landen in Europa bezocht, maar later ook bijvoorbeeld Amerika, Afrika en Australië. Toen ik in 2005 voor het eerst Spitsbergen bezocht met een expeditieschip, was het hek echter pas echt van de dam. Ik werd direct gegrepen door de zogenaamde “Polar bug”. Resultaat is dat ik inmiddels een keer of 20 de Arctis heb bezocht en bijna 10 keer Antarctica. Maar ook South Georgia, de Falklands en de sub-antarctische eilanden van Australië en Nieuw-Zeeland heb ik inmiddels mogen ervaren. En ja, ook ben ik met een ijsbreker op de echte Noordpool geweest, 90° noorderbreedte, letterlijk op de top van de wereldbol. Ondanks al deze mooie bestemmingen blijft het avontuur altijd lonken, want als je eenmaal aan boord stapt weet je nooit wat je gaat beleven en zien. Ieder avontuur is weer anders, de natuur laat zich immers niet sturen. Dit zal me nooit gaan vervelen.

Kun je iets meer vertellen over je achtergrond? Hoe is je passie voor natuurreizen ontstaan?

Het zit denk ik in mijn bloed en mijn genen. Mijn beide grootvaders hadden interesse in vogels en mijn vader had een aantal vogelboeken in de kast staan. Toen ik een keer in de Oostvaardersplassen was als zevenjarig jongetje zag ik zoveel vogels die ik nog niet eerder had gezien, dat ik vanaf toen die vogelboeken ging zitten doorspitten en met een geleende verrekijker op pad ging, de natuur in, op zoek naar vogels. Vanaf het moment dat ik het me kon veroorloven, ben ik gaan reizen. Feitelijk zijn bijna al mijn reizen in ieder geval deels op de natuur gericht geweest. Zelfs tijdens mijn huwelijksreis had ik mijn verrekijker bij me. De combinatie van nieuwe plekken en nieuwe soorten heeft me altijd aangetrokken.

Je was de oprichter van Inezia Tours. Wat motiveerde je om het bedrijf op te richten en wat waren enkele hoogtepunten uit die periode?

Toen ik Inezia Tours oprichtte waren er zeer weinig tot geen gespecialiseerde aanbieders van natuurreizen. Zeker niet met Nederlandstalige begeleiding. Ik wilde mensen de natuur echt laten beleven in het buitenland. Sommige mensen durfden het niet aan om een dergelijke reis zelf te organiseren, de drempel van bijvoorbeeld de taal of simpelweg de tijd om alles zelf uit te zoeken was te hoog voor hen. Maar ik weet ook dat als je ergens niet bekend bent, je zelf nooit zoveel ziet als met een deskundige begeleider met lokale kennis. Dat gecombineerd met een hoge klantvriendelijkheid bij het organiseren en aandacht voor comfort, maakte dat we onze deelnemers heerlijke reizen hebben kunnen aanbieden. Hoogtepunten waren er dan ook genoeg: mensen zien huilen van geluk als ze ontwaken midden in het pakijs went nooit en doet je goed. We hebben mensen die gebonden waren aan een rolstoel een tocht in een zodiac laten maken en aan land gekregen op een klein eiland midden in de oceaan, en voor veel mensen hebben we letterlijk gezorgd dat ze de reis van hun leven gemaakt hebben. Als je hoort hoeveel je voor mensen hebt kunnen betekenen, dan is dat het mooiste wat er is.

2. Terugkeer naar de reissector

Wat heeft je ertoe aangezet om terug te keren naar de reissector? Was er een specifiek moment of ervaring die je overtuigde om opnieuw te beginnen?

Ik denk dat ik een typisch geval ben van het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Ik ben altijd blijven reizen, waarbij ik nieuwe en relatief onbekende gebieden ga verkennen. Ik betrapte me er telkens op dat ik toch bleef denken aan hoe ik die prachtige ervaringen kon delen. In eerste instantie door het maken van filmpjes die ik op YouTube plaatste. Het keerpunt was, denk ik, mijn bezoek aan de staat South Dakota, toen ik midden in de vogeltrek terechtkwam en de ene na de andere prachtige soort gewoon voor me op de weg of in het veld gin gzitten. Op dat moment dacht ik: dit moet ik echt delen!

Hoe zie je de sector van fotografie- en natuurreizen veranderen sinds je afwezigheid? Zijn er trendsof nieuwe ontwikkelingen die je opvallen?

Ik zie dat de belangstelling voor kleinschalige en bijzondere reizen toeneemt. Als mensen op pad gaan willen ze ook iets bijzonders meemaken. Geen 13 in een dozijn. Ik ben hier heel blij mee. Gun het jezelf dat als je op pad gaat, je een optimale beleving hebt. Helemaal in lijn met hoe ik altijd heb gewerkt.

Wat kunnen reizigers verwachten van de reizen die je nu zal gidsen voor STARLING?

Zoals altijd mijn bevlogen inzet en kennis. Ik geniet ervan om deelnemers te laten zien hoe mooi de natuur is. Als ik mensen ook iets kan leren of van hen kan leren doe ik dat graag. Vaak zie je in een groep dat iedere deelnemer kennis heeft van andere dingen, als je dat weet te combineren komen daar zulke mooie dingen uit.

3. Expeditiecruises en zeereizen

Wat maakt expeditiecruises en zeereizen voor jou zo bijzonder in vergelijking met andere soorten reizen?

Als je op zee zit realiseer je je nog meer dan normaal dat je maar een klein onderdeel bent van een groter geheel. Als de trossen losgaan en je staat buiten op het dek met die onmetelijke, grote vlaktewater voor je, ruík en vóel je het avontuur gewoon.

Kun je enkele van je meest memorabele expedities beschrijven? Is er een bestemming die je altijd zal bijblijven?

Voor mij zal de eerste volle charter (in 2014 als ledenreis voor Natuurpunt) van een expeditie naar Spitsbergen toch altijd heel bijzonder blijven. Als je een schip chartert huur je het hele schip af. Zelf ben ik altijd heel actief en betrokken bij de bepaling van de route en de bemanning.

Welke unieke ervaringen zal je nooit vergeten?

Zonder twijfel, mijn (her)ontdekking van Groenlandse Walvissen! Ik had samen met de expeditieleider beredeneerd waar ze theoretisch te vinden zouden zijn en omdat ik het hele schip gecharterd had, heb je dan een bepaalde mate van zeggenschap over de te nemen route. Als je dan het eerste exemplaar van deze soort in beeld krijgt … onbeschrijflijk! Ontzettend bijzonder. Voor deze ontdekking kwamen we zelfs in het 19 uur journaal in België en voor het Nederlandse programma “Vroege vogels” ben ik toen telefonisch geïnterviewd. Ik was dus niet de enige die dit bijzonder vond.

Wat zijn volgens jou de voordelen van reizen per schip, vooral als het gaat om toegang tot afgelegen gebieden en het beleven van de natuur?

Met een schip kan je op de meest afgelegen plekken en eilanden komen. Door het reizen met eenschip en het aan land gaan met zodiacs ben je echt onderdeel van de natuur, je zit er letterlijk middenin.

Hoe zorg(de) je ervoor dat expeditiecruises zowel avontuurlijk als duurzaam blijven, zonder de natuurlijke omgeving te verstoren?

Reizen en duurzaamheid zullen altijd blijven schuren, maar je kan zelf wel veel doen door bewuste keuzes te maken. Ik heb vanaf het eerste moment altijd bewust gewerkt met kundige en kleinschalige organisaties met het hart op de goede plek. Het benaderen van dieren met respectvollevafstand, maar ook het zorgen dat je tijdens je bezoeken aan kwetsbare gebieden geen vervuiling achterlaat; denk dan niet alleen aan lege blikjes, maar ook aan bijvoorbeeld zaden die we ongemerkt bij ons kunnen dragen in onze kleding of onder onze schoenen. Zorg dat je kennis hebt van het gebied en de soorten die je wil zien, je kan zo met minimale inspanning en verstoring zien wat je wil zien. Niets vind ik zo erg als reisgezelschappen die ergens massaal doorheen banjeren en alles opjagen om hun plaatjes te kunnen schieten of hun soort af te vinken om daarna hetgeen ze hebben bezocht ontredderd achter te laten. Niet altijd met slechte bedoelingen, maar goede begeleiding is essentieel. Flinke delen van de oceanen zijn (gelukkig) al beschermd, door het bezoeken van een klein deel hiervan brengen we veel mensen liefde en respect bij, wat naar mijn mening zal helpen aan de verdere bescherming. Daarnaast heb ik met Inezia Tours altijd veel gedoneerd aan natuurbescherming. Op het moment dat ik stopte, stond de teller op ruim € 300.000,- gedoneerd aan bijvoorbeeld Natuurpunt in België en Vogelbescherming in Nederland. En avontuur, dat zit in mijn bloed, dat komt wel goed. Ik heb nog een aantal bijzondere en zelden bezochte plekken in mijn hoofd die ik voor STARLING wil gaan uitwerken.

4. Vogelreizen

Je hebt een enorme expertise in vogelreizen. Welk land leent zich perfect voor vogelobservaties? Heb je een persoonlijke favoriet?

Tja, dat zijn wel meerdere landen in mijn ogen. Argentinië, Australië en Zuid-Afrika zijn heerlijke landen om zelf te vogelen. Landen als Peru, Oeganda en South-Georgia bijvoorbeeld zijn wat ingewikkelder, maar als je er eenmaal bezig bent, kom je ogen en oren te kort. Voor mij persoonlijk spreken de Verenigde Staten en, in Europa, Spanje mij het meeste aan. Grootse landschappen, nog redelijk wat wilde natuur en vooral ook fysiek ruimte om te vogelen.

Welke vogels of vogelsoorten fascineren je het meest, en waarom?

Ik heb niet per se een favoriete soort of groep, alhoewel ik door mijn vele reizen op zee inmiddels al wel bijna 95% van alle zeevogels (de tubenoses) gezien heb. Als ik één soort zou moeten kiezen, zou ik uitkomen bij de cassowary denk ik. De enige vogel die in staat is een mensen te doden, dat is echt een imposante soort.

Heb je enkele memorabele vogelreizen gemaakt die je met ons kunt delen?

Elke vogelreis is memorabel denk ik. Je ziet altijd zo veel, je komt op plekken waar je als niet-vogelaar nooit zou komen. In die laatste categorie is het volgende verhaal misschien wel leuk: in 2001 was ik met Alexandra, mijn vrouw, op reis in Zuid-Afrika. Via internet had ik een plek gevonden waar ik graag een keer wilde gaan vogelen. Eenmaal in de buurt reden we naar de plek in kwestie en meldden ons aan bij de poort. Na ons te hebben ingeschreven en ons paspoort getoond te hebben, kregen we uitleg waar we wel en vooral ook niet mochten komen op het terrein. Na een halve dag heerlijk vogelen kwamen we weer bij de uitgang om ons af te melden. De poortwachter van dienst, met machinegeweer voor de borst, controleerde onze gegevens en vroeg ons de kofferbak van de auto open te maken. Daar bleek niets, of liever, niemand in te zitten. Het terreinwaar we gevogeld hadden was een semi-open gevangenis, Sonderwater Prison. Ik kan dus naar waarheid zeggen dat ik naar de gevangenis ben gegaan vanwege het vogelen….

Zijn er nog specifieke vogels of gebieden die je nog niet hebt bezocht, maar die op je verlanglijst staan?

Ja. Meerdere zelfs. Brazilië staat heel hoog op mijn lijstje, net als Japan en Thailand. Er is één specifieke vogelsoort die ik wil zien in mijn leven, maar ik kan nog niet vertellen welke dat is. Samen met STARLING ben ik namelijk aan het kijken naar de mogelijkheid om hiernaar een groepsreis te organiseren. Het is een soort die nogal afgelegen leeft, om het maar voorzichtig uit te drukken. Wordt vervolgd!

5. Toekomstplannen

Nu je weer actief bent, wat zijn je plannen voor de komende jaren?

Na de verkoop van mijn bedrijf heb ik een paar jaar de tijd gehad om dingen op een rijtje te zetten. Ik ben een aantal keren op reis geweest, alleen of met mijn vrouw, maar telkens kwam ik tot de conclusie dat ik vooral het gidsen van mensen en het uitleg geven over vogels en zoogdieren miste. Waar ik ook aan het vogelen was, in een mum van tijd had ik altijd een aantal mensen om me heen die zich graag lieten gidsen. Mensen die ik helemaal niet kende wel te verstaan, gewoon mensen die ik tijdens mijn wandeling tegenkwam. Alexandra grapte wel eens dat ze altijd precies wist waar ik was; daar waar een groep andere mensen omheen stond. Gidsen van reizen is dus wel een plan voor de komende jaren.

Hoe kan jij jezelf onderscheiden in de markt van gidsen voor expeditiecruises en vogelreizen? Zijn er bepaalde doelen die je nastreeft?

Eén woord: kwaliteit. Nou goed, twee woorden: kwaliteit en betrokkenheid. Ik heb altijd gemerkt dat als je je vak verstaat en betrokken bent bij wat je doet en hoe je het doet, dat een enorme positieve vibe geeft die makkelijk op medereizigers overslaat. Kwaliteit kan van alles betekenen, het kan zelfs betekenen dat je weet dat jij niet de aangewezen persoon bent voor een bepaalde reis of een bepaald onderdeel van een reis. Als je dat weet en dat dan aan iemand kunt overlaten die het beter kan dan jij, geef je je deelnemers op een andere manier kwaliteit.

Werk je aan nieuwe samenwerkingen of projecten waar je alvast iets over kunt vertellen?

Het antwoord op deze vraag is JA! Ik werk aan hele leuke nieuwe projecten samen met STARLING. Maar het tweede antwoord is nee, helaas kan ik nog niets verklappen, hoe moeilijk ook. Daar is het nog net te vroeg voor. Het enige wat ik wel kan verklappen is dat het weer als vanouds nieuwe bestemmingen zijn die je niet wilt missen. Hou de website dus goed in de gaten!

6. Slotvraag

Welke tips zou je meegeven aan mensen die hun eerste natuur- of fotografiereis willen maken?

Dat is makkelijk: zorg voor een gids die voor JOU als reiziger mee is. Ga niet met een gids mee die het leuk vindt om zijn eigen lijst aan te vullen, of alleen meegaat omdat hij of zij nog niet eerder op die specifieke bestemming geweest is. Goede natuurreisorganisaties hebben meerdere gidsen die al veelvuldig op één en dezelfde bestemming geweest zijn. Als je het gevoel hebt dat een organisatie je stuurt of dwingt een bepaalde reis te overwegen, zeg dan gewoon nee en kijk verder. En als laatste: als je nog geen ervaring hebt met dit soort reizen, kom dan eens naar een beurs waar meerdere bedrijven staan en vergelijk ze ter plekke. Mooie praatjes kan iedereen verkopen, mooie reizen zeker niet!