Natuurreis en vogelreis naar Gambia 2022: door de ogen van onze deelnemers

Gambia. Een klein smal land, omringd door Senegal, aan de westkust van Afrika. Als we de verhalen mochten geloven, dan was dit een walhalla voor vogelkijkers. De foto’s logen er alleszins niet om. Dat moesten we zelf eens meemaken toch? En gezien we de gids goed kennen, was de knoop plots snel doorgehakt. We gingen met STARLING naar Gambia!

Een reisverslag door de ogen van Pieterjan Deconinck en Ina Stekelorum.

Marakissa Rivercamp

Na een korte tussenstop in Lissabon komen we ‘s avonds laat aan in Banjul airport. Onze lokale gids staat ons reeds glimlachend op te wachten en leidt ons naar het busje waar we deze week mee zullen rondreizen. Na even een ruitje achteraan open te schuiven, klimt hij op het dak om onze valiezen daar vast te binden met touwen. En dan op naar onze eerste verblijfplaats, Marakissa Rivercamp.

Na de lange trip besluiten een aantal van de deelnemers die ochtend iets langer te slapen. Wij trekken er alvast met het eerste licht op uit. Ondanks de korte nacht bruisen we van energie om op verkenning te gaan. We wandelen gewoon langs de straat richting een brug 400m verder. Spur-winged Plover, White-backed Heron, Long-tailed Glossy Starling, Western Grey Plantain-eater, Northern Red Bishop, Giant Kingfisher passeren allemaal de revue. Op deze eerste korte wandeling van minder dan 2u spotten we reeds een 70-tal soorten. De toon is gezet!

Na het ontbijt lokt onze gastvrouw Adama één van hun ‘huisdieren’. Na een paar klappen in haar handen komt een krokodil aangegleden in de rivier. Die kan duidelijk ook het lekkere eten appreciëren! Nadien besluiten we de ochtendwandeling nog eens over te doen met de hele groep. De soortenlijst wordt aangevuld met een aantal soorten zoals de African Jacana, Violet Turaco en Pin-tailed Whydah.

In de vooravond varen we een stukje van de rivier af met kano’s van de lodge. Gezapig glijden we langs de vele nesten van de Village Weaver, tussen de vissende Malachite Kingfishers en Pied Kingfishers tot aan een koppeltje Little Bee-eaters. Onderweg spotten we ook nog Yellow-crowned Gonolek, Hamerkop en vele Striated Herons.

Marakissa naar Tendaba

Gezien het succes van de dag ervoor besluiten we ‘s morgens opnieuw een kanotocht in te plannen. Hierbij spotten we nog een Yellow-crowned Bishop, Broad-billed Roller, Levaillant’s Cuckoo en veel meer.

Na deze alweer prachtige tocht vertrekken we naar onze volgende verblijfplaats. Onderweg stoppen we eerst nog voor een wandeling in Pirang Forest. Bij onze wandeling door dit prachtige bos loodst een lokale gids ons langs Verreaux’s Eagle-Owl en wordt ons geduld beloond met een White-spotted Flufftail. We sluiten af met een beeldschone Northern White-faced Owl, wow! Onze lunch van stokbrood met banaan nuttigen we onder het goedkeurend oog van een Senegal Cameleon. Ook voor gids Diederik zijn eerste exemplaar, zijn reis was gemaakt.

De busrit naar Tendaba kamp leverde nog tal van nieuwe soorten op: Abyssinian Roller, Long-crested Eagle, verscheidene sunbirds (in totaal zagen we 8 soorten!), Bruce’s Green Pigeon, Shikra’s, Mosk Swallows etc. Wanneer we in de vooravond aankomen in Tendaba, worden we begroet door het geluid van de vele Gambian epauletted fruit bats, die in de boompjes hangen te slapen. Zalig!

Tendaba

In Tendaba kamp staan vele hutjes, maar momenteel is het hier erg rustig. Met een prachtige zonsopgang boven de Gambia rivier vertrekken we per boot naar de mysterieuze mangrovebossen aan de andere oever. Het varen in deze ongerepte natuur, met een overvloed aan vogelzang, in combinatie met het geluid en de geur van de motor maken er een bijzondere ervaring van.

Al snel vliegen de ijsvogels ons om de oren. Blue-breasted Kingfisher, Woodland Kingfisher en Pied Kingfisher laten zich prachtig zien. Wat verderop glijdt onze eerste Pink-backed Pelican over het water. Met een minder contrastrijk verenkleed dan de Great White Pelicans die we aan de kust hopen te zien, maar nog steeds een prachtige vogel.

De mangroves gaan op sommige plekken over in moeraslandschap. Hier is het voornamelijk uitkijken naar verschillende soorten zilverreigers en Woolly-necked Storks. Maar daar blijft het niet bij. In iedere bocht is het even spannend wat er gaat komen. En ja hoor, verborgen in een kreek spotten we zelfs een Goliath Heron!

We varen verder richting een kolonie van White-breasted Cormorants. Ondertussen duiken op verschillende plekken African Darters het water in op zoek naar een lekker visje. En dan spot ik ongeveer honderd meter voor ons hoog in de bomen plots een grote vogel met een witte kop en borst. Zag ik dat nu goed…? Zou het de machtige African Fish Eagle zijn? De vogel is ondertussen aan ons zicht onttrokken en we varen in spanning dichter. En ja hoor, plots duikt hij plots boven ons op, dan toch goed gezien! Hij besluit een andere boom te zoeken, maar we vinden hem terug en kunnen hem nu in volle pracht bewonderen, wat een zalige roofvogel!

Na de middag trekken we naar een plek vlakbij met rijstvelden, ‘The airfield’ genaamd. Bij het uitstappen vliegt er dichtbij een Beaudouin’s Snake-Eagle over, wow! De wandeling gaat over een dijk de wetlands in waar we weer een aantal leuke soorten te zien krijgen waaronder Pearl-spotted Owlet, African Golden Oriole en Pied-winged Swallow. Pas als de zon onder gaat, trekken we richting onze slaapplaats.

Het binnenland in op zoek naar de Egyptian Plover

De volgende dag trekken we met het busje het binnenland in. Het doel van vandaag is één van de hoofddoelen van deze reis: de Egyptian Plover. De geruchten geven ons alleszins hoop, er zijn verschillende exemplaren gespot in de voorbije dagen. Toch blijft het spannend, al hebben we verschillende poelen waar we onze kans willen wagen. Sneller dan verwacht, nog voor het busje goed en wel tot stilstand is gekomen bij de eerste locatie, spot onze gids al 2 exemplaren. Wat een prachtige dieren! We nemen dan ook ruimschoots onze tijd om ze te bewonderen en foto’s te nemen.

Tijd om een extra aantal soorten bijeneters te scoren. Onder de brandende zon houden we even halt bij een kolonie van Red-throated Bee-eaters. Wat verder op de baan wordt er plots hard geremd, er werd een Senegal Cameleon voor de auto gezien. Vrezend voor zijn leven stappen we uit… Gelukkig had onze gids net op tijd de rem ingedrukt en liep de kameleon in zijn typisch schokkerige passen verder de straat over. Na wat foto’s en bij iedereen een grote glimlach op het gezicht plaatsen we hem voorzichtig in de begroeiing aan de kant van de baan.

Next up: de Northern Carmine Bee-eater. De grootste van de bijeneters en enkel in het binnenland te vinden. Onze gids weet ze gelukkig perfect te lokaliseren. In een grote boom te midden een veld kunnen we genieten van verschillende exemplaren in het gezelschap van enkele Little Green Bee-eaters.

Vlakbij blijkt een Unesco werelderfgoedsite te liggen: de Wassu stone circles. We besluiten even een cultureel intermezzo in te lassen, we zijn dan ook op vakantie. En dat lijkt geen slecht idee. Na een korte en interessante tour tussen de stenen zien we een hele hoop zangvogels samentroepen in wat bomen nabij, waaronder een Sudan Golden Sparrow. Wat verder zit ook een Bearded Barbet zijn opvallende kleuren tentoon te spreiden.

Op de terugweg richting Tendaba spot de Starling gids een koppel Northern Anteater Chat. De gids had nog iets in petto. Even verderop nemen we een afslag en belandden tussen akkers vol pindanoten. De gids vertelt ons dat we onder andere op zoek gaan naar de Savile’s Bustard. Er staat best wel nog wat begroeiing, dus om ze te spotten zullen we ze moeten opstoten. Het heeft wat moeite gekost en de moed begon sommigen in de schoenen te zakken, maar uiteindelijk lukt het om 2 Savile’s Bustards, 2 Four-banded Sandgrouses en een aantal Temminck’s Coursers te spotten. Vooral deze laatste soort liet zicht schitterend zien. Missie geslaagd!

Bij het terugrijden besluiten we om toch nog even kort bij de Egyptian Plovers te stoppen. Voor sommigen de kers op de taart van deze reis, puur genieten dit.

Huiswaarts rijdend ziet onze Starling-gids een vogel bovenop een struik aan de zijkant van de weg zitten, die hij niet meteen op naam kon brengen. Omdat Diederik er wat verveeld mee zat, wordt na kort overleg toch besloten om even terug te rijden. De spanning stijgt, wat zou het zijn? Een soort die Diederik niet op naam kon brengen …  En nog voor andere hem in het vizier hadden riep Diederik … Dideric Cuckoo! Een lifer voor onze gids, en wat voor eentje. Welke waarneming zou meer geschikt geweest zijn om deze lange en heel geslaagde dag mee af te sluiten?

Van Tendaba naar de kust

Vandaag rijden we helemaal terug naar de kust, dus we hebben een lange rit voor de boeg. Daarom starten we ‘s morgens vroeg met om een ochtendwandeling om toch al even de benen te strekken. Alweer worden we verbaasd door de diversiteit aan soorten die je op eender welke plek in Gambia lijkt terug te vinden. Beautiful Sunbird, Red-billed Firefinch, Striped Kingfisher, en de laatste kingfisher die we nog niet gezien hadden: African Pygmy Kingfisher… .

Op de verschillende tussenstops op weg naar de kust kunnen we ook onze lijst weer verder aanvullen: Splendid Sunbird, Blue-bellied Roller, Long-crested Eagle, African Harrier-Hawk…

Eens aan de kust merken we al heel snel dat we in een andere habitat zijn aangekomen. En niet alleen qua vogels, ook qua streek is dit helemaal anders. De armoede maar ook de pracht en charme van het binnenland worden vervangen door een duidelijke toeristische invloed. Geen sobere hutjes meer, maar chique toeristenhotels met zwembaden. Na onze tocht door het binnenland voelt dit enigszins verkeerd aan, maar voor sommigen is het een welkome afwisseling.

Kartong wetlands – Tanji – Brufut

Gezien ons hotel vlak aan de strand ligt, ontbijten we met zicht over zee. Ideaal om in het ochtendgloren de vele Yellow-billed Kites te zien overvliegen. Breakfast with a view!

Vandaag staan een aantal diverse locaties op de planning. We rijden eerst naar de Kartong wetlands. Op een korte tussenstop bij een kleine vijver kunnen we genieten van een Black Flycatcher, Fine-spotted Woodpecker en een Black-necked Weaver. Bij de wetlands gaan we vooral op zoek naar watervogels, maar veel nieuws vinden we hier niet. Een African Jacana komt wel even dag zeggen en een Osprey vliegt langs met een lekkere vis als ontbijt. Er fladderen niet alleen vogels rond in Gambia, ook enkele African Monarch Butterflies trekken onze aandacht.

Wat verder komen we uit op het strand. Hooded Vultures en Great White Pelicans cirkelen boven duizenden wenkkrabben. Ook van een White-fronted Plover en het rugschild van een zeeschildpad zijn we onder de indruk.

Van daaruit gaan we richting Tanji, een vissersdorp aan de kust. Dat zien we, maar ruiken we ook vooral. We stappen uit en banen ons tussen bergen afval en de stank van rotte vis naar het strand. Ook dit is Afrika. Aan de kust liggen een hele resem kleurrijke vissersboten en er is volop bedrijvigheid.

Dit stukje strand mag dan niet het properste zijn dat we ooit gezien hebben, leuke vogelsoorten passeren er alleszins wel. Verschillende soorten sternen en meeuwen, zoals Caspian Tern, Lesser Black-backed Gull en Lesser Crested Tern, vliegen naarstig heen en weer. In de vloedlijn lopen een aantal Bar-tailed Godwits. Die kennen we van thuis, maar leuk om ze ook hier terug te zien. Plots passeert er ook nog een specialleke, een Pomarine Jaeger. Leuk!

In de namiddag rijden we richting Brufut. In de achterwijken raken we vast met het busje in een grote modderpoel. Hoezeer we ook vooruit of achteruit willen, er komt geen beweging in. Het zou geen Afrikareis zijn zonder eens vast te komen zitten, toch? Gelukkig komen al snel een hele hoop lokale jongeren het spektakel bekijken. Ze helpen ons om met verenigde krachten het busje weer uit de put te krijgen.

Uiteindelijk komen we aan op een ingerichte drinkplaats voor vogels. We zetten ons neer op de bankjes en terwijl de gids op zoek gaat naar nachtzwaluwen begint voor ons het wachten. Maar het duurt niet lang, of de eerste vogels komen er al aan. De stilte wordt doorbroken door een groepje Black-cap babblers. Vervolgens komen afwisselend Snowy-crowned Robin-Chat, African Thrush, Red-bellied Paradise Flycatcher, Grey-headed Bristlebill en Greater Honeyguide langs.

We hebben hier best wel nog wat nieuwe soorten gezien, maar onze Starlinggids had nog een verrassing in petto. De lokale gidsen werden uitgestuurd … en na een half uurtje kwamen ze terug. Onze groep werd voorzichtig naar een plekje geloodst … Zo stil mogelijk schuifelen we de laatste meters achter de gids aan. Eens we allemaal goed staan, wijst hij ons aan waar we moeten kijken. Niets te zien… Hoezeer we ook zoeken, de vogel gaat volledig op in de achtergrond. En dan één per één zien we hem. Een Long-tailed Nightjar! Eens je hem weet zitten, dan gaat het iets makkelijker, maar wat een machtige camouflage heeft deze vogel!

Kotu bridge en de golf course

Dag 7, de laatste dag. Welke soorten zouden we vandaag nog kunnen spotten? We starten met een bezoek aan Kotu Bridge, een bekende plek voor vogelaars. Daar blijkt inderdaad heel wat volk en gidsen rond te lopen. In een bosje vlak naast het hotel begint de dag goed, een Oriole Warbler laat zich even horen en zien. Dus toch die ene vogel vanop de kaft van onze gids die we nog niet gezien hadden kunnen verschalken. Check!

Het is een mooie dag, maar je merkt dat de druk van het vat is. De courante soorten hebben we nu wel ongeveer gezien. Nu is het uitbollen en genieten.

We wandelen verder langs de cycling track. De palmbomen zitten vol met Yellow-billed Kites. Even verder spotten we nog een prachtig klein vogeltje: de Yellow-fronted Tinkerbird. Langs de kant van het pad kunnen we dankzij de oplettendheid van Ina een paar prachtige zijdevlinders bewonderen, met vleugels van wel bijna 10 cm!

We eindigen onze reis op de golf course. Het is warm en bijzonder veel blijkt er hier momenteel niet te zien, maar hier en daar is het toch nog even helemaal genieten. Als 2 Red-billed Hornbills een showtje geven, zijn we allemaal onder de indruk.

We kloppen af op 242 unieke soorten. In 7 dagen, zonder al te veel moeite te doen, dat kunnen we ons in België niet voorstellen. Dat Gambia een easy-birding vogel-Walhalla is, dat kunnen we nu wel bevestigen!