Natuur- en vogelreis naar Wit-Rusland 2019: een reis terug in de tijd!

Onze natuur- en vogelreis naar Wit-Rusland is één van de vele toppers in het STARLING-gamma. Sinds 2016 organiseerden we jaarlijks één of meerdere reizen in het voorjaar naar deze bestemming. En met succes!

Telkens opnieuw slaagden we er in om de meeste specialiteiten van het land te vinden. Niet alleen onze lokale gidsen, maar ook ervaren STARLING-gids Brecht, spelen hier zeker een belangrijke rol in. Lees hier een kort sfeerverslag van de reis naar Belarus in 2019!

“Ik stel voor om deze voormiddag eens het auerhoen bij het dorp te proberen”: zegt Dennis, onze lokale held/gids, zelfzeker. De balts van het auerhoen is eigenlijk al een tijdje voorbij, en eind mei is het dan ook eerder hopen op een toevallige ontmoeting in het bos, dan dat je ze kan treffen op gekende baltsplekken. Dit jaar werd er volgens Dennis echter regelmatig eentje gezien door de bewoners vlakbij het dorpje. Met niet al te grote verwachtingen trekken we door het dorp en wandelen we langzaam langs de bosrand speurend in het bos en de open plekken tussen de bomen. Na een half uurtje intensief zoeken geven we er de brui aan en lopen we terug door het dorp. Plots wenkt Barbara mij: ‘Wat zit daar nu?’ Op een verwilderd stukje oprit tussen twee huisjes zie ik wat bewegen. In eerste instantie een beetje verward of het nu om een kalkoen dan wel over een groot uitgevallen haan gaat, merk ik tot mijn grote vreugde dat ik op een meter of 3- 4 van een auerhaan sta! De rest van de groep die reeds in de auto zat komt toegesneld en de haan die laat zich nog zeker een half uur vanop een paar meter bewonderen. Als we deze schuwe bosvogel uiteindelijk achterlaten, zit hij nog steeds op het dak van een schuurtje midden in het dorp. Wat een surrealistische topwaarneming!

Met deze topper op zak rest er ons nog ruim de tijd om voor het middagmaal nog één leuk soortje mee te pikken. Dennis leidt ons feilloos naar één van de nesten van de Oeraluil, die ze in het vroege voorjaar in kaart hebben gebracht. Alvorens we in de buurt komen van het Oeraluilnest wordt onze aandacht getrokken door een heel ander geluid: drieteenspecht! De specht is nog maar net uit beeld en daar zit een takkeling op een afgebroken boom, het nest moet dus vlakbij zijn. Na even speuren zien we ook één van de oudervogels, die van wat hoger in een boom haar uilskuiken goed in het oog houdt. Of kijkt ze wat die rare uilskuikens nu weer bij haar jong uitspoken? Oeraluilen staan er om bekend hun nest en jongen nogal fel te verdedigen, dus laten we het jonge gezin maar gauw weer in vrede achter in het bos.

Met nog een grauwe fitis, een mooi mannetje kleine vliegenvanger, een groentje en een hazelworm, is het nu echt tijd om naar onze lodge terug te keren waar een heerlijk maal op ons staat te wachten. Samen met de tuinsoorten van de lodge: kwartelkoning, roodmus, krekelzanger, noordse nachtegaal; een niet onaardig lijstje voor de eerste halve dag in Wit-Rusland.

In de namiddag worden we – naast een stevige regenbui – getrakteerd op een prachtig groot intact hoogveen nabij de Russische grens. De Hoge Venen op z’n best leveren ons onder andere Baltische toendravlinder, een langsvliegend korhoen, visarend op nest, ronde en lange zonnedauw, gerande oeverspin, hoogveenglanslibel,… Op enkele honderden meters van de lodge sluiten we de eerste dag af met nog een tuinsoort: dwerguil. Dit mini-uiltje broedt dit jaar in enkele hoge populieren aan de rand van het erf. Baltsende houtsnippen en helaas ook talrijke muggen houden ons gezelschap als we onder het nesthol afwachten tot het donker genoeg is om een glimp op te vangen van de dwerguil. En dan plots… piept een klein kopje uit het hol en hups weg is het uiltje. Heel even horen we het hoog in de bomen nog even roepen naar z’n partner en dan verdwijnt het de donkere nacht in. Dat brengt de teller van dag één op drie uilensoorten. Naast Oeral- en dwerguil checkten we eerder op de dag een nestbak met zes vliegvlugge ransuil jongen. En dan nu… bedtijd!

Na een dag of drie in de lijn van de eerste dag – met vele leuke waarnemingen – zoals korhoen, draaihals, sperwergrasmus, schreeuwarend, dwergmeeuw, roodhalsfuut, woudaap, tweevlek, eland, sneeuwhaas, eikelmuis, bever,… verlaten we onze vertrouwde stek om het zuiden van het land te verkennen.

Een boottochtje op de Berezina bevalt ons beter dan Napoleon en de zijnen, en ondanks wat hinder van een paar muggen genoten we van bastaardarend in z’n broedgebied, citroenkwikstaart, witrugspecht, vrouwenschoentjes, bevers, tientallen beekrombouten, glassnijders, vroege glazenmakers,… Na een stop in het meer dan 1000 km² grote biosfeer reservaat, spenderen we de rest van de reis aan de oevers van de Pripjat, ook wel eens de Amazone van Europa genaamd.

Waden naar de poelsnippen

De overstromingsgebieden aan de oevers van de Pripjat nabij Turov vormen een paradijs voor tal van weide- en waadvogels. Een beetje zoals onze meersengebieden ooit geweest moeten zijn. Grote gebieden langsheen de rivier komen nog regelmatig onder water te staan en zijn dus een uitstekend broedgebied voor sternen (dwerg-, witvleugel-), steltlopers (o.a. terekruiter),… Ook de poelsnip broedt en baltst in de natte graslanden langs de rivier, een prachtig schouwspel, als je bij de overstroomde graslanden kan geraken natuurlijk. ’s Avonds als we een poging ondernemen om naar de baltsplek van de poelsnip te wandelen, botsen we al snel op een eerste hindernis. Met enig kunst- en vliegwerk geraken de meesten zonder nat pak aan de overkant. En het loont! Een twintigtal minuten later verwarmen we ons aan de gekke sprongetjes van meerdere mannetjes poelsnip in het hoge gras! Top! Nu rest ons enkel nog de weg terug, met als extra uitdaging een nachtelijke rivierdoorwading. 

De laatste twee dagen staan er nog een aantal ‘speciallekes’ op het programma. Eerst rijden we naar het hart van de ooibossen van de Pripjat en maken we een boottocht op de rivier, met o.a. zeearend, terekruiter, kleine vliegenvanger, eland en bever. Slapen doen we in een lodge naast één van de vele paleizen van de president, met tuinsoorten als bever, terekruiter en knoflookpad. 

Afsluiten doen we met een bezoek aan het Vygonoschansky reservaat het welke volledig in het teken staat van de bescherming van de Laplanduil, en met succes! De laatste avond voegen we nog één van de schaarste broedvogels van Europa toe aan ons lijstje: de waterrietzanger. Om voldaan doch met enige tegenzin terug naar Minsk te rijden.